Monday, April 24, 2017

MAZIHLINZEKWE NGENGQALASIZINDA YEZEMFUNDO IZAKHAMUZI ZASE REUNION NASE GLEBE HOSTEL


EQHULWINI lezincomo zokwakha iNingizimu Afrika ekhululekile kwaba ngukuhlinzeka ngamathuba alinganayo okuthuthukisa izimpilo zazo zonke izakhamuzi ezakhele lelizwe. Futhi-ke, kwaqhakambiswa nokuziqeda nya zonke izindawo ezabe zakhiwe nguHulumeni wamaBhunu njenge ngalezo ezabe ziyiziqhingana ezazinempilo yazo zodwa ngokwazo ehlukile kweminye imiphakathi.

Kakhulukazi nje, emqondweni wami ngisanesithombe samathuba entuthuko esesiwabone ehlinzekwa kulezozindawo uhulumeni wobandlululo ayezibiza ngezi"Nkompolo", lapho ayehlalisa khona bonke abasebenzi bakhe ngokubasondezela babe seduzane nokuya-nokubuya emisebenzini abaqashwe kuyo.
Yingakho-ke namuhla ngibhekisisa izindawo zokuhlala ezazakhiwe nguMqashi onguLoliwe (South African Railways & Harbour) lapho kwakuhlaliswa abasebenzi nemindeni yabo, njengaseBurlinghan eseKlaarwater engaseNtshonalanga neTheku, kube ilaphaya "KwesikaGandhi" okuyimizi yemindeni engehla kwesiteshi sesitimela esidala eThawini (Pietermaritzburg), nezinye izindawo zemindeni ezabe zihlinzekwe ngabakwaLoliwe cishe kuso sonke isifundazwe nezwe laseMzansi.

Kodwa-ke, namuhla ngizobhekisisa indawo yaseReunion, eyakhiwe ngaphesheya kwesikhumulo samabhanoyi sakudala eThekwini (okwakuyi Durban Airport) esondelene nasese Isiphingo.

Nokho-ke, kuyancomeka ukubona ukuthi uhulumeni wezaseKhaya benenhlangano ebhekele ezoKhetho (ICE)  sebekwazile ukuhlanganisa indawo yase Reunion nemiphakathi eyakhelene nayo bakubhekiswe kwezenhlakahle ngokwezidingo zikahulumeni ngoba seyahlanganiswa yafakwa ngangaphansi kukaWard 76 ngaphansi koMkhandlu waseThekwini.

Makufundisiswa ngobuningi bezakhamuzi nakwezenhlalakahle yezakhamuzi ezakhele indawo yase Reunion, kuyavela emabhukwini ukuthi kunezindlu ezibalelwa kwinkulungwane ezabe zakhiwe ngu Mqashi onguLoliwe. Namuhla abahlali base Reunion sebekhuphuke ngenani eliqavile ngokuba kuthiwa sebengaphezu kwezinkulungwane ezintathu abayizakhamuzi ngokuhlala khona.

Ngixoxisana nabanye abayizakhamuzi ezihlala endaweni yase Reunion, kuvele izikhalazo ezimbalwa futhi ezisemqoka ngokuhlinzekwa ngamathuba nangengqalasizinda sokubathuthukisa ngaphansi kwalohulumeni weNtando yeNingi.
Ongumama wekhaya futhi osineminyaka-nyaka ehlala njengesakhamuzi endaweni yase Reunion, uNkosikazi Noh Mtshali,  ongumzali ozikhulisela ngayedwana izingane ngemuvs kokushiywa ngumyeni owayeqashwe kwaLoliwe, futhi oyisiShabasheki samakhosikazi kaKhongolose (ANCWL),  uphakamise ukuthi uhulumeni sekufanele abasondezele izidingo zomphakathi zibe seduzane nendawo abayakhele ezobasiza njengokwakhiwa kwezikole ezizothuthukisa izingane ngezemfundo.

Ngokunjalo nesinye isakhamuzi esazalelwa sakhulela kulendawo, uMnumzane Jomo Ngqingwana, onguSomabhizinisi osathuthuka (SME) ngebhizinisi analo ngaphesheya kukajantshi wesitimela khona eGlebe Hostel, uveze ukuwajabulela amathuba asebe nawo ngokuhlanganiswa basebenzisana nendawo yase Glebelands.

Nowaziwa njengeNgcitha-buchopho yesiShabasheki esilwela amalungelo abasebenzi kwiNyunyana iSAMWU, uMnumzane Kholi Dlamini, uyakuncoma ukubhekelwelwa kwezidingo zezakhamuzi ezikulendawo, njengoba kwayena esekemaphethelweni okuzivulela isitolo khona eReunion.  Kodwa-ke, uzwakalise ukunengeka ngokubona izindawo uLoliwe ayezakhele ukuthuthukisa abantwana babo sezicekelwe phansi, njengeyokuncebeleka ePaki (phecelezi park facilities) eyakhiwe lapha Reunion. Ubuye wakhahlela lendaba yo"Qhibi-Khowe" yamaTende esonto asevele athi cithi saka kulendawo, kube bona abayizakhamuzi endaweni bengaziswanga muntu ngawo.

Umbuzo-ngqangi ongaphenduleki ngezakhamuzi ezihlala eReunion nezakhona ehositela laseGlebe ngothi, kusazothatha isikhathi esingakanani ukuba abantwana babo bakwazi ukuthola ithuba lokufunda eduze nemindeni yabo na? Kubazali abaningi sekuyabesinda ukuqasha abezimoto nsukuzonke abazobathuthela izingane ziya noma zibuya ezikoleni ezakhiwe emalokishini angamakhelwane, njengase Umlaza naseLamontville, kanye nasezindaweni zolunye uhlanga okungaba kuse Isiphingo nase Wentworth.

Kungabe ubuholi boMkhandlu waseThekwini unokuwukhumbula umphakazi oyizakhamuzi zase Reunion beno IEC mhlazane sekuzoyovotwa kuphela na? Ngamangakhi lamavoti adingakala ukusimamisa uWard 76, uma izidingo-ngqangi zokuthuthukisa intsha esakhula zingasondezwa kubo? Imizamo yokuthola uvo lwaboMnyango wezeMfundo eSiyingini sase uMlaza ayitholakalanga.
IYAPHELA

KUBHALE: Nkonzwenhle 'Nkonzo' Mqadi
[OnguMbhali ozimele wase EMAQADINI MEDIA, futhi-ke, onguThisha oqashwe ngaphansi kweSiyingi saseMlaza nguMnyango wezeMfundo kulesiFundazwe]